Duration: 3:28
E kōrero ana a Moana Kake, Tumuaki o te kura kaupapa Māori o Te Pi’ipi’inga Kākano Mai Rangiātea e pā ana ngā hangarau matihiko me te hanganga i roto i te kura. Kia tū māia ngā kaiako me ngā tamariki.
I roto i ngā āhuatanga o te matihiko ki roto i te kura nei i ngā tau e toru kua taha ake, kua waimarie mātou ki ngā āhuatanga o te ‘fibre’ me kī, nā reira, he tino tere tērā momo. Heoi i ngā rā o te pai, he pai ngā rā o te kino, hika! He kino, ki te kore he ipurangi, kua raru katoa te kura. Nā reira, he maha ngā āhuatanga e taea ana te tautoko i tērā. Arā, ko te whakapa atu ki a rātou o N4L me kī. He tino kaha nō rātou ki te tautoko mai i a mātou, ahakoa he maha ō mātou pātai te mea tuatahitanga tēnei mōku, nō reira he kaha au te patapātai i ngā pātai katoa. Kāore e kore kua mōhio rātou ki taku nama waea inaiānei i hoa mai ana i a rātou waea me kī. Nō reira, he kaha anō rātou te tautoko mai. He toro hoki ki a matua Kiki, ngā mātanga e mōhio ana i roto i te whānau.
Nō reira ko ērā momo āhuatanga, ngā hāngarau o te kopa, he maha tonu. Ehara i te mea kua tō te ra ki te pene me te pepa, engari kei te kōki ki tērā huarahi me kī. I te mea he ngawari ake te tautoko i te tamaiti e manawareka ana ki tērā momo mahi, ara te tuhituhi, te pānui, arā mā te whakamahi te matihiko e ngāwari atu ai tērā o ngā taura. Ehara i te mea kei tēnā tamaiti, kei tēnā tamaiti ngā pūkenga ōrite. Nō reira ko tā mātou o te kura he kapo atu i te pūmanawa e manawanui nei te tamaiti me te whakakuhu atu ki ngā āhuatanga hangarau, hei painga.
Kua tāmia mātou i te pōuritanga i runga i te kore mōhio, me aha tātou? He aha hoki ngā huarahi e taea ana te whakatikatika i ērā, nō reira, koia hoki pea tētehi o ngā huarahi e taea ana te tautoko i ngā kaiako reo Māori.
Heoi, kei te kuhu mai me te reo Māori te ngākau Māori. Kāore e taea te ako i tērā momo wairua o te tangata. Kia kuhu mai tērā tangata me tērā wairua kua ngāwari noa mai, Ehara kē i te mea, he manuhiri kei te kuhu mai, engari he whanaungatanga, he ara whangaunga e taea ana te whakarite.
Kua nui pea ngā mahi kua kōkiri nei e koutou o Te Ara Whītiki. Kia whakatenatena i tērā hiahia i roto i ngā kaiako. Kua kite i roto i ngā āhuatanga, te tupu mai o te māia i roto i ngā kaiako ki te whakaako me ngā āhuatanga o te hangarau matihiko. Ko ētahi o ngā kāpara kei ngā kura katoa, he pākeke, nō reira kāore anō kia waia ki tēnei ao hangarau me kī. Nā reira ko te mahi o Te Ara Whītiki he tautoko i tērā pitomata e hiahiatia nei ngā kaiako kia whakatenatena.